بینش کلامیِ پایندانی در شعر فارسی

نویسندگان

عفت نقابی

iffat neghabi دانشیار دانشگاه خوارزمی

چکیده

مقوله پایندانی از مباحث اصلی کلا می سده های نخستین اسلا می است که همواره محل اختلاف و نزاع متکلمان بوده و خود به دنبال مسئله جبر و اختیار و مباحث کلا می دیگری چون تقدیر، عدل، رؤیت و... دربین مسلمانان مطرح شده است و داغ شدن مناقشه های کلا می را بین معتزله و اشاعره و بعد ها شیعه درپی داشته که به کندوکاو درباره این مسئله و طرح آراء منجر شده است. در این مقال برآنیم که پس از بحثی کوتاه درباره چگونگی تکوین آن و مقایسه آرای بزرگان این فرق درباره پایندانی، به نمود آن در شعر فارسی به ویژه بین شاعران عارف مسلک و برجسته سده های ششم و هفتم مانند سنایی، عطار، مولوی و سعدی بپردازیم و رویکرد آنها را به این مسئله نشان دهیم.

برای دانلود باید عضویت طلایی داشته باشید

برای دانلود متن کامل این مقاله و بیش از 32 میلیون مقاله دیگر ابتدا ثبت نام کنید

اگر عضو سایت هستید لطفا وارد حساب کاربری خود شوید

منابع مشابه

طنز کلامی در شعر فرانوی اکبر اکسیر

اکبر اکسیر از شاعران معاصر است که هوشمندانه و دلسوزانه از طنز برای اصلاح نابسامانی‌ها و ناهنجاری‌های جامعه بهره می‌گیرد. او از قالب شعر فرانو -که شعری است موجز، ملموس، ساده، به دور از خیال‌پردازی‌های پیچیده و متناسب با دغدغه‌های بشر امروز- استفاده می‌کند. در این مقاله شش نمونه شعر از شش مجموعة فرانوی اکبر اکسیر براساس نظریة عمومی طنز کلامی بررسی و تحلیل شده است. این نظریه شامل شش متغیّر پایة تقا...

متن کامل

بررسی نقش‌‍‌نماهای کلامی فارسی در مکالمات دوزبانه‌‍‌های ارمنی ـ فارسی

یکی از ویژگی‌‍‌های بارز دوزبانه‌‍‌های ارمنی ـ فارسی ایران، در مکالمات ارمنی، استفاده از نقش‌‍‌نماهای کلامی فارسی به جای معادل ارمنی آن‌‍‌هاست. در این مقاله، ضمن بررسی این نقش‌‍‌نماها و مقایسۀ آن‌ها با معادل ارمنی، نقش این عناصر و جای‌گاه آن‌‍‌ها توصیف و هم‌چنین علل استفاده از این نقش‌‍‌نماها به جای معادل ارمنی آن‌‍‌ها بررسی می‌‍‌شود. این پژوهش بر اساس ضبط 10 ساعت از مکالمات ارامنه در دو بافت مد...

متن کامل

مباحث کلامی در شعر فارسی از آغاز قرن هفتم هجری

رساله حاضر تحت عناوین ذیل مباحث کلامی شعر فارسی را از آغاز قرن هفتم هجر مورد مطالعه قرار می دهد : علم کلام - تاثیر علم کلام در شعر فارسی - بررسی مسائل کلامی در شعر فارسی - فردوسی - فرخی - عنصری - فخرالدین اسعد گرگانی - اسدی طوسی - قطران تبریزی - ناصر خسرو - ازرقی هروی - حکیم سنائی - عمعق بخارایی - قوای رازی - انوری - سوزنی سمرقندی - رشید وطواط - جمال الدین عبدالرزاق - خاقانی - ظهیر فاریابی - نظ...

تأملی در ساختارهای شعر فارسی

هنر یکی از فرآوردَه‎‎های انسانی است که از پنهان‎ترین زوایای ضمیر انسان سرچشمه می‎گیرد و می‎تواند آینة تمام نما از فرهنگ، تفکر، عاطفه و درک و خلق زیبایی را به خوانندگان ارایه نماید. شعر نیز به عنوان یکی از تجلیات هنر همواره در طول تاریخ مورد توجه زیباپسندان قرار گرفته است از این رو پژوهش و تفحص در ساختارهای شعر  پارسی ضروری می‎نماید. نگارنده در این پژوهش سعی دارد شناخت‌نامه‎ای مختصر از ساختارهای ...

متن کامل

منابع من

با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید


عنوان ژورنال:
زبان و ادبیات فارسی

جلد ۲۲، شماره ۷۶، صفحات ۱۳۷-۱۶۱

میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com

copyright © 2015-2023